Μεταχειρισμένα Σκάφη – Τι πρέπει να προσέξουμε;

InfraSpec Engineering

www.infraspec.gr

 Εισαγωγή

Δεν υπάρχει καλύτερη εμπειρία με τόσες υποσχέσεις, από την απόκτηση ενός σκάφους για τον υποψήφιο ιδιοκτήτη. Μόλις βρεις το σκαφος των ονείρων σου, αρχίζεις από το πρώτο κιόλας λεπτό να χαράζεις πορείες στο μυαλό σου, να οργανώνεις ταξίδια, κάθε φορά και σε άλλο νησάκι, να μεταφέρεσαι νοητά σε απόμακρες παραλίες, δεμένος αρόδο  μόνος ή με την ιδανική παρέα και να βλέπεις το ηλιοβασίλεμα με ένα ποτάκι. ΞΥΠΝΑ ΤΩΡΑ!

Τι είναι αυτές οι γραμμές στο gelcoat; Το πάτωμα γιατί τρίζει; Τα σημάδια στην γάστρα είναι από χτύπημα; Σημάδια από νερό είναι αυτά στις καμπίνες; Ο 12volt πίνακας γιατί έχει σκουριάσει; Η μηχανή δουλεύει σωστά; Μήπως έχει υγρασία η γάστρα και κάνει όσμωση;

Ορισμένα από τα παραπάνω μπορεί να σηματοδοτούν μεγάλους μπελάδες οι οποίοι αν δεν προσέξετε έγκαιρα μπορούν να γίνουν οι δικοί σας μπελάδες.

Ακριβώς λόγω των παραπάνω παραλείψεων έχει επικρατήσει η αντίληψη, ότι η καλύτερες στιγμές ενός ιδιοκτήτη με το σκαφος του είναι αυτή που το αγοράζει και μετά αυτή που το πουλάει!

Τα παραπάνω βέβαια δεν απευθύνονται μόνο σε κάποιον που θέλει να αγοράσει ένα μεταχειρισμενο σκαφος. Απευθύνονται και σε αυτόν που θέλει να ελέγχει περιοδικά το σκάφος του ώστε να μην συμβαίνουν απρόοπτες βλάβες και να είναι πάντα σωστά προετοιμασμένος, ώστε να χαίρεται χωρίς προβλήματα την ομορφιά της θάλασσας.

Ας δούμε λοιπόν κάποιες βασικές αρχές και ελέγχους που μπορούμε να κάνουμε, όπου με την βοήθεια Μη Καταστρεπτικών Ελέγχων όπως η Θερμογραφία και οι Υπέρηχοι, μπορούμε να προλάβουμε σημαντικά προβλήματα πριν αυτά παρουσιαστούν σε ένα μεταχειρισμενο σκαφος.

Γάστρα

Το πιο σημαντικό κομμάτι ενός σκάφους είναι η γάστρα. Αυτή είναι που κάνει όλη την δουλειά στο να κρατάει το σκάφος με ασφάλεια στην επιφάνεια της θάλασσας.  Ένα διαβρωμένο άλμπουρο, μια χαλασμένη πέρα από επισκευή μηχανή, ένα κακό πάτωμα μπορούν να αλλάξουν σε ένα σκάφος και μετά να είναι σαν καινούργιο. Μια καταδικασμένη όμως γάστρα δυστυχώς μπορεί να καταδικάσει όλο το σκάφος.

Για το λόγο αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή στον έλεγχο της, ώστε να μην βρεθούμε μετά σε κάποια δυσάρεστη κατάσταση. Τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολυεστερικές γάστρες σε μεταχειρισμενα σκαφη είναι:

Ασυμμετρία – Παραμόρφωση:

Μια γάστρα ιδιαίτερα ενός ιστιοπλοικού μπορεί να παραμορφωθεί είτε από κακή στήριξη κατά το το ‘ξεχειμώνιασμα’ είτε από κακή ρύθμιση σε (ξάρτια, πρότονους, επίτονους κλπ) τα οποία μπορούν να παραμορφώσουν μόνιμα το σχήμα της γάστρας. Ένας απλός έλεγχος από απόσταση με την βοήθεια απλού χάρακα μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε πιθανώς παραμορφωμένες γάστρες.

Χτυπήματα και ρωγμές:

Ο πολυεστέρας έχει μια ιδιότητα να αποκαλύπτει τις μηχανικές καταπονήσεις με ρωγμές στο gelcoat. Ιδιαίτερα προσοχή χρειάζεται να μην μπερδέψουμε τις ρωγμές από καταπονήσεις με τις ρωγμές που προκύπτουν επιφανειακά στο gelcoat από συστολή και διαστολή. Συνήθως εχουν διαφορετικό σχήμα και οι ρωγμές από καταπονήσεις ή χτυπήματα είναι πιο συγκεντρωμένες σε σημεία. Ο έλεγχος για πιθανές επισκευές στον πολυεστέρα που μπορεί να έχουν γίνει είναι δύσκολος και αν έχουν γίνει σωστά οι εργασίες ενδεχομένως να μην μπορεί να εντοπιστεί. Βεβαίως μια σωστή επισκευή από έμπειρο συνεργείο, θα είναι εξίσου καλή και δυνατή όσο ήταν αρχικά η γάστρα του σκάφους, οπότε δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.

Όμως εφόσον δεν μπορούμε να ξέρουμε για την ποιότητα της επισκευής καλό είναι να κάνουμε ορισμένους ελέγχους. Μια σημαντική επισκευή από χτύπημα στην εξωτερική πλευρά ενδεχομένως να εμφανίζει επίπεδα σημεία, τα οποία αποτελούν πιθανά σημάδια παλαιάς επισκευής και είναι ενδεχομένως σημεία με λιγότερη μηχανική αντοχή από την υπόλοιπη γάστρα. Επιπλέον τα σημεία στα οποία έχει γίνει επέμβαση, μπορεί να έχουν μια μικρή διαφορά στο χρώμα και ίσως και στην υφή λόγω του ότι είναι δύσκολο να ταιριάξει ακριβώς το gelcoat σε μια επισκευή. Πιο εύκολος είναι ο εντοπισμός επισκευών από την εσωτερική πλευρά του πολυεστέρα. Εκεί το σημείο ενδεχομένως να είναι πιο εμφανές και να έχει το σχήμα ενός μπαλώματος. Το βασικό πρόβλημα σε μια επισκευή είναι ότι πρέπει να ελεγχθεί ο πολυεστέρα περιμετρικά για εσωτερικές ρωγμές που δεν έγιναν αντιληπτές κατά την επισκευή, για κενά σημεία και αποκολλήσεις καθώς όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην μηχανική αντοχή της γάστρας. Ο έλεγχος μπορεί να γίνει είτε με την μέθοδο του χτυπήματος που θα δούμε παρακάτω είτε με την θερμογραφια που μας δείχνει τις εσωτερικές βλάβες του πολυεστέρα όπως θα δούμε στην επόμενη ενότητα.

Αποκολλήσεις και κενά σημεία στον πολυεστέρα:

Ένα από τα πιο σημαντικά και κρίσιμα προβλήματα σε πολυεστερικές γάστρες είναι οι αποκολλήσεις στον πολυεστέρα. Συγκεκριμένα η αποκόλληση είναι το ισοδύναμο της διάβρωσης (σάπισμα) σε ξύλινο σκάφος. Η αποκόλληση γίνεται μεταξύ στρωμάτων του πολυεστέρα και μειώνει σημαντικά την μηχανική αντοχή της γάστρας.Αν η γάστρας είναι από ένα συμπαγές κομμάτι πολυεστέρα τότε η αποκόλληση μπορεί να γίνει μόνο αν υποστεί χτύπημα ή αν περάσει νερό από το gelcoat στον πολυεστέρα.

Αποκόλληση στη γάστρα

Αν όμως ο πολυεστέρας έχει πυρήνα τότε δυστυχώς τα πράγματα γίνονται αρκετά πιο δύσκολα. Η πιθανότητα αποκόλλησης αυξάνεται σημαντικά και χρειάζεται πιο ενδελεχή έλεγχο.

Επίσης πιθανά σημεία σημαντικών αποκολλήσεων στα μεταχειρισμενα σκαφη είναι οι περιοχές κοντά στα throughhulls.

Αν δεν γίνει προσεκτική δουλειά κατά την τοποθέτηση, τότε δημιουργούνται αποκολλήσεις οι οποίες, πέρα από ελλιπή μηχανική αντοχή, μπορούν στο μέλλον να αποθηκεύσουν νερό με τα γνωστά δυσάρεστα αποτελέσματα. Για τον έλεγχο πιθανών αποκολλήσεων η παραδοσιακή μέθοδος είναι το χτύπημα με πλαστικό σφυράκι απαλά για να ακούσουμε τα προβληματικά σημεία.Τι κάνουμε όμως όταν το σκάφος είναι 30, 40 ή 50 πόδια  Ξεκινάμε να ψάχνουμε ελπίζοντας να είμαστε τυχεροί να πέσουμε πάνω στο πρόβλημα;  Η απάντηση είναι ευτυχώς ΟΧΙ. Με την Θερμογραφία από έμπειρο χειριστή μπορούμε να εντοπίσουμε τα πιθανά ύποπτα σημεία που παρουσιάζουν οι θερμικές εικόνες και να τα επιβεβαιώσουμε με την παραδοσιακή μέθοδο. Έτσι μπορούμε μετά να προβούμε σε στοχευμένες λύσεις για τοπική αποκατάσταση.

Φουσκάλες και Υγρασία στον πολυεστέρα:

Ένα ακόμα πολύ σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να καταστήσει το μεταχειρισμενο σκαφος σοβαρό μπελά στον ιδιοκτήτη, είναι η υγρασία στον πολυεστέρα που είναι η βασική αιτία για την όσμωση. Υπάρχουν πλήθος προϊόντων και τεχνικών λύσεων για την καταπολέμηση της όσμωσης. Δυστυχώς όμως όλα αυτά έχουν σημαντικό κόστος και αντιμετωπίζουν το αποτέλεσμα συνήθως όταν είναι πολύ αργά. Η καλύτερη αντιμετώπιση, λοιπόν είναι η πρόληψη και όχι η καταστολή.

Υγρασια στην γαστρα

Συνεπώς μια σωστή καταγραφή της κατάστασης του πολυεστέρα μπορεί να μας προστατεύσει από μελλοντικά προβλήματα. Βεβαίως δεν σημαίνει ότι κάθε φουσκάλα είναι και καταστροφική για το σκάφος.

Χρειάζεται εμπειρία και σωστή καταγραφή της κατάστασης των συμπτωμάτων. Με την θερμογραφία, σε συνδυασμό με ειδικά υγρασιόμετρα, μπορούμε να εντοπίσουμε σημεία με αποθηκευμένη υγρασία (βλ. φωτογραφία δεξιά με σημάδια με μπλε χρώμα από υγρασία σε σημείο της γάστρας) ακόμα και σε πολύ μεγάλες επιφάνειες, τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στο μέλλον και να τα αποκαταστήσουμε τοπικά με το μικρότερο δυνατό κόστος.

Through Hull:

Σε πολλούς, αυτές οι μικρές προσθήκες στην γάστρα κάθε σκάφους, ίσως να μην τους γεμίζουν το μάτι. Όντως δεν είναι τίποτα άλλο από μικρές σωλήνες με φλάντζες στην γάστρα του σκάφους. Αυτό όμως το πολύ απλό εξάρτημα μπορεί να αποβεί μοιραίο μέχρι και να είναι η αιτία πλημμυρίσματος ενός σκάφους.  Ο λόγος είναι απλός,

Αποκόλληση απο through hull

αν δεν γίνει σωστή τοποθέτηση μπορεί να δημιουργήσει δίοδο νερού εντός τους σκάφους. Αυτή η δίοδος μπορεί να μην γίνει άμεσα αντιληπτή μέχρι να είναι πολύ αργά. Επίσης, μια κακή τοποθέτηση μπορεί να προκαλέσει ζημιά στον πολυεστέρα με αποκολλήσεις και κενά που εξηγήσαμε παραπάνω και τα οποία εντοπίζονται με την θερμογραφία. Σχετικά με την στεγανότητα των εξαρτημάτων χρησιμοποιώντας τους Υπερήχους μπορούμε με ασφάλεια να ελέγξουμε αν υπάρχουν πιθανές δίοδοι νερού προτού πέσει στο νερό το σκάφος και είναι πολύ αργά. Ο έλεγχος για την στεγανότητα μπορεί να γίνει με ασφάλεια και σε hatch του σκάφους και όπου ακόμα υπάρχει κρισιμότητα στην σωστή στεγανοποίηση του σκάφους.

Για αυτούς τους λόγους μια σωστά οργανωμένη επιθεώρηση στα μεταχειρισμενα σκαφη με την βοήθεια της Θερμογραφίας και των Υπερήχων μπορεί να μας βοηθήσει στον έγκαιρο εντοπισμό πιθανών προβλημάτων. Στο επόμενο μέρος του τεχνικού άρθρου θα δούμε κάποια βασικά στοιχεία στην επιθεώρηση του Ηλεκτρολογικού και Μηχανολογικού εξοπλισμού του σκάφους.

Τέλος Τεχνικού Άρθρου Μέρος Α.